Παπαντωνίου Ζαχαρίας. Λυπημένα Δειλινά & άλλα ποιήματα

Εκδόσεις Διάνυσμα 2014. – 24 σ.Ποίηση.
Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου ποιητής, διηγηματογράφος, συγγραφέας ταξιδιωτικών κειμένων, κριτικός, από τους σημαντικότερους εκπροσώπους των Νεοελληνικών γραμμάτων, γεννήθηκε το 1877 στο Καρπενήσι και πέθανε στην Αθήνα την 1η Φεβρουαρίου του 1940. Με αφορμή τη συμπλήρωση 74 χρόνων από τον θάνατό του, κάνουμε σήμερα μια αναδρομή στη ζωή και το έργο του.
Αφού τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Καρπενήσι, πήγε νεώτατος στην πρωτεύουσα, παρακολούθησε μαθήματα στην Ιατρική Σχολή, σπούδασε ζωγραφική και τελικά στράφηκε προς τη δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία.
Το 1898 κυκλοφόρησε η πρώτη ποιητική συλλογή του (Πολεμικά τραγούδια). Συνεργάστηκε στις εφημερίδες Ακρόπολις, Εφημερίς των Συζητήσεων, Σκριπ, έγινε τακτικός ανταποκριτής τού Εμπρός στο Παρίσι (1908-1910), από όπου έστελνε τα περίφημα Παρισινά Γράμματα, και επιστρέφοντας στην Αθήνα συνέχισε τη δημοσίευση άρθρων, διηγημάτων, ποιημάτων, ταξιδιωτικών εντυπώσεων, όχι μόνο σ' εφημερίδες αλλά και στα εγκυρότερα περιοδικά τής εποχής: Παναθήναια, Ο Νουμάς, Καλλιτέχνης, Νέα Εστία κ.λπ.
Το 1904 έγινε ένα από τα πρώτα μέλη τής εταιρείας «Η Εθνική Γλώσσα», με στόχο την υπεράσπιση της δημοτικής γλώσσας (μαζί με τους Μιλτιάδη Μαλακάση, Λάμπρο Πορφύρα, Κωνσταντίνο Χατζόπουλο, Ανδρέα Καρκαβίτσα, Ιωάννη Κονδυλάκη και άλλους). Για την Εθνική γλώσσα συνέταξε τον επόμενο χρόνο τη διακήρυξη «Προς το ελληνικό Έθνος», εκθέτοντας τους στόχους της.
Υπηρέτησε στην Κρατική Διοίκηση ως νομάρχης από το 1912 έως το 1916 στη Ζάκυνθο, στις Κυκλάδες και στην Καλαμάτα. Από τη θέση τού Νομάρχη προώθησε την ιδέα οργάνωσης εργατικού σωματείου στη Σύρο, καθώς επίσης τη διοργάνωση του πρώτου Πανιονίου Συνεδρίου για τα πενήντα χρόνια τής Ένωσης της Επτανήσου, και αντέδρασε μαζί με τον εισαγγελέα Α. Ρέγκο στον αφορισμό τού 1916 κατά του Βενιζέλου. Η τελευταία πρωτοβουλία του τού στοίχισε τη θέση του και τον οδήγησε σε δίκη, στην οποία όμως απαλλάχτηκε.
Δεν έπαψε παράλληλα να ασχολείται με την τέχνη και την κριτική, ενώ βραβεύτηκε μαζί με τον Στέλιο Σπεράντζα και την Ελένη Μ. Νεγρεπόντη (κατόπιν Ελένη Ουράνη) στον επίσημο διαγωνισμό Στρατιωτικών Ποιημάτων, που προκήρυξε ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Το 1918 διορίστηκε διευθυντής τής Εθνικής Πινακοθήκης και τιμήθηκε με το «Εθνικόν Αριστείον Γραμμάτων και Τεχνών».
Διετέλεσε ακόμη καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και υπήρξε ως το τέλος τής ζωής του ο τακτικός τεχνοκριτικός στο Ελεύθερον Βήμα.
Το 1938 αναγορεύτηκε μέλος τής Ακαδημίας Αθηνών, όπου υπέβαλε την πρώτη του εισηγητική έκθεση στη δημοτική, τον μνημειώδη εισιτήριο λόγο του για τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, προκαλώντας αντιδράσεις.
Υπηρέτησε με μοναδική ευσυνειδησία και συνέπεια τα ελληνικά γράμματα, αγωνίστηκε όσο λίγοι για τη σωτηρία τού αττικού τοπίου και υπήρξε υπόδειγμα χαρακτήρα και ήθους ως τον θάνατό του, από συγκοπή στην Αθήνα.